Natuurlijk Tuinieren – 22 Praktische Tips

Natuurlijk tuinieren is een manier van tuinieren, waarbij je de natuur zo veel mogelijk zijn gang laat gaan. Planten staan niet keurig op een rijtje en kunnen groeien zoals ze willen. De tuin maakt al het ware zijn eigen tekening.

Het mooie van deze manier van tuinieren is dat er veel dieren aangetrokken die van jouw tuin een thuis maken. Insecten, vissen, egels, vogels, vlinders, bijen en salamanders zul je allemaal voorbij zien kunnen komen. Hoe je het beste natuurlijk tuiniert? Daar geef ik je vandaag 22 tips voor!

Natuurlijke Tuin Ideeën

Bij natuurlijk tuinieren is het belangrijk dat je niet één bepaalde tuin probeert na te maken: tussen twee tuinen kan bijvoorbeeld de ligging anders zijn, of de grootte of grondsoort. Hieronder vind je echter een aantal natuurlijke tuin ideeën om inspiratie op te doen.

Het allerbelangrijkste is dat je echt natuurlijke materialen gebruikt zonder gif. Een houten plank kan natuurlijk ook bewerkt zijn met giftige stoffen om deze langer houdbaar te maken. Het gaat hier dus niet alleen om de planten zelf.

1. Maak Een Plan Voor Een Natuurlijke Tuin

Wanneer je een stukje grond of tuin hebt is het fijn om een plannetje te maken. Wordt het een vogeltuin, vlindertuin of bijentuin? Of een combinatie daarvan? Gebruik je een houten snippers voor het pad of worden het toch kobbelsteentjes? Komt er een vijver in de tuin voor de kikkers of zijn er veel egels in de buurt waar je wat voor kunt betekenen? Kies je ervoor om de beschermde kikkers te helpen, dan raad ik je aan om deze blog te lezen die ik al eerder schreef: “Kikkers in de tuin“.

Je hoeft echter geen strak plan te maken voor de plantindeling. Het moet uiteraard wel natuurlijk blijven.

2. Natuurlijk Tuinieren Met Inheemse Planten

Je kunt natuurlijk zelf kiezen wat voor een natuurlijke tuin je wilt en welke soorten planten je in de tuin wilt zetten, maar een natuurlijke tuin met inheemse planten is prachtig om te zien en ook nog eens milieubewust. Inheemse planten zijn gewend aan ons klimaat en hoeven niet van ver te komen. Zo help je dus ons natuurlijke landschap én bespaar je uitstoot van het transport.

Hoewel deze dus allemaal al in Nederland bekend zijn, is het wel handig om te letten op het feit dat sommige planten een voorkeur hebben voor de grondsoort. Op een dikke vette kleigrond kan niet elke plant groeien, net zoals zandgrond, zure grond, basische grond, natte of droge grond.

Je hebt genoeg keuze uit inheemse planten, maar helaas zijn er ook veel die op de rode lijst staan. Dit betekent dat deze tot in bepaalde mate bedreigd zijn.

Voorbeelden van inheemse planten zijn:

• Smalle stekel varen
• Vrouwenmantel
• Wilde Bertram
• Gewone reukgras
• Prunus avium (kersenboom)
• Bieslook
• Ereprijs
• Bijvoet
• Akkerklokje
• Grote tijm

3. Zelf Gemaakte Compost

Een composthoop hoort wat mij betreft altijd bij een natuurlijke tuin. Het is natuurlijk ideaal als je jouw eigen compost kunt uitstrooien over de tuingrond om deze te verbeteren en voeden.

Je weet daarnaast altijd wat er in jouw compost zit wat, wat mij betreft een groot voordeel is. Hier komen echter wel nog wat stappen bij kijken, dus ik raad je zeker aan om je hier verder in te verdiepen.

Als je de kinderen hier ook bij wilt betrekken raad ik je ‘Compost’ van Ben Raskin erg aan. Dit boek staat namelijk vol met alle informatie die je nodig hebt om een composthoop te maken en wat er in mag én leert de kleine mens gelijk waarom dit zo belangrijk is. Nieuwsgiering geworden? Hier kun je alvast wat bladzijden inkijken op Bol.com: Compost, Ben Raskin.

Als je geen zin hebt om zelf een compostbak te maken, zijn ook deze kant en klaar te vinden. Mooie opties vind je hier: Bol.com, compostbak.

4. Nestkasten Van Natuurlijk Materiaal

Vogelhuisjes of nestkasten kunnen ook een onderdeel zijn van jouw natuurlijke tuin. Ze trekken vogels aan en, zeker in een natuurlijke tuin, kun je de vogels een beschermd stukje tuin geven. Ze zijn hier namelijk een stuk veiliger dan in de ‘open’ natuur, waardoor je de pasgeboren vogeltjes een grotere kans geeft om te overleven. Bonuspunten als je er ook voor zorgt dat er genoeg te eten te vinden is.

Let bij het kopen van een nestkast of vogelhuisje op dat je er een kiest die met zo min mogelijk schadelijke materialen is gemaakt. Of beter – maak er zelf een! Dan weet je precies waarvan deze is gemaakt.

5. Hoge Bomen En Heesters

Hoge bomen en heesters zijn superbelangrijk in een tuin, mits je daar natuurlijk ruimte voor hebt. Waarom? Omdat bomen een natuurlijke bescherming geven aan vogels, waar ze ook gelijk hun nest in kunnen maken, én het voedsel biedt in de vorm van bijvoorbeeld kersen, bessen en insecten. Reden genoeg lijkt me zo!

6. Houten Watertonnen

Een houten waterton in je tuin is een aanwinst bij het natuurlijk tuinieren. Het ziet er natuurlijk erg leuk uit, maar is ook super handig in het voorzien van water aan de bloemetjes en planten inn en rondom jouw huis. Kraanwater kan voor sommige (kamer)planten namelijk te hard zijn, waardoor deze lelijke vlekken krijgt, of gevoelig wordt voor ziektes. Door de regenton te plaatsen kun je dit dus voorkomen én bespaar je water!

Opzoek naar een mooie ton? Deze zijn makkelijke te vinden, hier bijvoorbeeld: bol.com, regenton.

7. Natuurlijk Onkruid Verwijderen

Wanneer je natuurlijk wilt tuinieren, gebruik je absoluut geen gif om onkruid te verwijderen. Je zult dit dus veelal op de ouderwetse manier moeten doen: op de knieën en handmatig verwijderen. Toch zou ik ook onkruid zo veel mogelijk laten zitten – hoe meer bloemetjes en plantjes, hoe beter voor de insecten!

8. Terras

Het overgrote deel van je tuin, wanneer je natuurlijk wilt tuinieren, zal bestaan uit planten, bloemen en bomen. Een terras met grote stoeptegels past hier waarschijnlijk niet zo bij. Toch kun je ervoor kiezen om dit wel te doen, zodat je zelf ook nog een comfortabel plekje hebt om te zitten. Om het toch wat natuurlijker eruit te laten zien, zou ik er zelf mos tussen laten groeien en er rondom planten omheen te zetten. Een mooie optie hiervoor is Tijm. Dit is namelijk uizersterk en gaat niet meteen dood als je er af en toe overheen loopt.

9. Vlinder,- Bijen En Vogel Bloemen En Bomen

Zoals velen weten hebben de vlinders en bijen het moeilijk in Nederland. Ze kunnen echt wel wat hulp gebruiken. Plant daarom bomen en struiken met bloemen, waar vlinders en bijen met een gerust hart hun gifvrije nectar kunnen komen halen. Plant daarnaast ook zoveel mogelijk verschillende soorten, zodat er voor ieder wat wils is.

Verschillende soorten bijen en insecten hebben namelijk verschillende tonglengtes en kunnen dus niet allemaal in ‘diepe’ bloemen komen.

Weten welke planten het beste zijn voor bijen? Dat kun je hier lezen: Fleurenflower.nl, top 20 bijenplanten.

10. Egelverblijf

Overal zijn wel egels in Nederland: in parken, tuinen en zelfs stadstuinen. Ook egels hebben het niet gemakkelijk met onze mooie aangeveegde en betegelde tuinen. Zij hebben namelijk veel bladeren, takjes en andere rommeltjes nodig om zich fijn te voelen. Om ze een beetje te helpen kun je een egelhuisje in de tuin plaatsen. Deze kun je gemakkelijk kopen bij bol.com: Egelhuisje, Bol.com.
Je kunt ze natuurlijk ook zelf maken. Laat daarnaast ook een kleine opening in het hekwerk, zodat de egel je tuin in kan.

11. Bladeren Laten Liggen

Laat bladeren zoveel mogelijk in de tuin liggen. Wanneer je ze wel een beetje bij elkaar wilt halen kun je een mooie hoop creeëren in de hoek van de tuin. Dit is namelijk een perfect plekje voor wormen en insecten (die vogels heel lekker vinden!) en voor de hiervoor genoemde egels om te overwinteren.

De bladeren kun je eventueel ook gebruiken om de wortels van je planten te beschermen tegen vorst. Strooi deze dan gewoon tussen de planten in als een soort isolatie materiaal.

12. Gebruik Van Natuurlijke Materialen

Ik heb het deze blog regelmatig over natuurlijke matrialen. Om je wat inspiratie te geven hier een lijstje met materialen die je kunt gebruiken:

• kiezels
• hout (snippers, takken, onbewerkte planken etc.)
• riet
• bamboe
• ijzer (dit is een natuurlijk product en ziet er fantastisch uit wanneer het roest!)
• wilgentenen
• druivenranken
• droogbloemen
• water
• beton

13. Bestrijdingsmiddelen

Het is heel vervelend wanneer er bijvoorbeeld luizen zijn gesignaleerd in één van jouw geliefde planten. Bij natuurlijk tuinieren is dat wel een dingetje. Alle middelen die je kunt kopen in de winkel zijn namelijk lekker giftig. Ook ecologische producten zijn niet altijd helemaal gifvrij, al denken we vaak van wel.

Gelukkig zijn er ook opties om jouw geliefde plantjes te helpen. Per ziekte of plaag is er weer een ander natuurlijk middeltje te gebruiken (bijvoorbeeld groene zeep). Het beste is dus om gewoon even te Googlen op de ziekte + ‘natuurlijke bestrijding’. Dit moet je een oplossing geven!

Beter is het uiteraard om ziektes helemaal te voorkomen. Dit doe je door de planten zo goed mogelijk te verzorgen, zodat ze minder gevoelig zijn.

14. Voederbak vogels

Naast een vogelhuisje is een voerbak ook superfijn voor vogels! Zet of hang deze het liefst hoog, zodat katten er moeilijker bij kunnen. Zo help je vogels de winter door en het voorjaar wanneer er jonge vogels uit het ei komen. De ouders moeten namelijk veel voedsel vinden en dan is een veilige bron van voedsel, in de buurt van het nest, een uitkomst.

15. Waterbak Vogels

Bij natuurlijk tuinieren hoort natuurlijk ook water. Een hoge waterbak, of een vijver, kan voor de vogels een uitkomst zijn. De vijver, al dan niet met een kletterende waterval, moet dan wel uitzicht hebben op aankomende katten. Het moet immers wel veilig zijn én voelen.

Geen zin om een hele vijver te graven? Gewoon een vogelbadje is natuurlijk ook prima. Hier kun je wat mooie opties vinden: Bol.com, vijverbakje.

16. Vijver Voor Planten

Een vijvertje zonder vis, waar planten in kunnen staan én watersalamanders en kikkers hun toevlucht kunnen nemen, is ook top. Bloeiende waterplanten, kikkers, salamanders en vogels hebben hier veel profijt van. Wat ook leuk is dat er een variatie van planten in de tuin komt te staan. Let er wel op dat de vijver niet heel de dag in de zon ligt. Half schaduw half zon is beter voor de planten die erin staan, maar ook beter tegen algengroei.

17. Hergebruik Materialen

Hergebruik van natuurlijke materialen is ook een leuk idee voor in de tuin. Zo gebruik je materialen die je normaal in de composthoop gooit, als decoratie. Maak bijvoorbeeld van oude planken een plantenstandaard. Of gebruik oude ijzeren manden om hout of andere materialen in te bewaren. Ook kun je van (oude) bakstenen een muurtje maken om je klimplanten tegen te laten groeien.

18. Natuurlijke Tuinafscheiding

Bij een natuurlijke tuin hoort ook een natuurlijke tuinafscheiding. Dat kan een houten schutting zijn, maar dat is wel weer wat statisch. Wanneer je er bijvoorbeeld Hedera tegen op laat groeien ziet dat er veel natuurlijker uit. Dan kan even duren, maar elke nieuwe of opnieuw gemaakte tuin heeft even tijd nodig om te groeien en natuurlijk uit te zien.

Wat ook een mogelijkheid is bij een natuurlijke tuinafscheiding is om palen in de grond te slaan en daar natuurlijk afvalmateriaal, zoals lange takken, tussen te vlechten. Zo ontstaat er een natuurlijke afscheiding. nadeel hiervan is dat het soms wel even duurt voor deze een bepaalde hoogte heeft.

19. Spaar Natuurlijke Materialen

Wanneer je bedenkt dat je natuurlijk gaat tuinieren kun je alvast natuurlijke materialen gaan sparen. Houten vogelhuisjes maken, brandhoud sprokkelen om later op te stapelen in de tuin voor insecten en daardoor weer voor vogels. Snoei druivenranken en bewaar deze om er wat moois van te maken, net als de bamboe die je nog ergens hebt staan maar straks niet meer (of wel). Het hoeft niet allemaal in één keer!

20. Bloembollen

Ook bloembollen passen perfect in een natuurlijke tuin. Plant deze wel zo random mogelijk, zodat ze niet allemaal op één rijtje staan. De bollen kunnen op een plekje in de zon staan of ergens in het gras. Het leuke hieraan is dat bloembollen niet voor jaren in de tuin staan, waardoor je toch jaarlijks wat variatie in de tuin kunt brengen.

21. Insectenhotel

Als we voor de vogels, kikkers en egels zorgen, moeten we dit natuurlijk ook doen voor de insecten. In een insectenhotel kunnen zij zich beschermen tegen de kou en zich voortplanten. Uiteraard kun je ze kopen, bijvoorbeeld op Bol.com: Insectenhotel, Bol.com.
Het is ook een optie om deze ook zelf maken met allerlei natuurlijke materialen, zoals opgestapelde bamboe of houten plankjes met diepe gaten erin geboord. Riet is ook een mooie optie!

22. Biologische Planten

Biologische planten zijn niet met gif bespoten tijdens het opgroeien en erna. Dat wil zeggen dat er geen gif in jouw tuin lekt tijdens een regenbui en dat vogel en andere dieren ervan kunnen eten zonder ernstig ziek te worden of hier zelfs aan dood gaan. Zorg er dus altijd voor dat er biologische planten in de tuin komen te staan!

Tot zover de tips! Veel plezier met het aanleggen van jouw natuurlijke tuin.