Eline, auteur op Ecolien

Veganisme is over de laatste jaren steeds populairder geworden. Het woord wordt dan ook uitvoerig gebruikt op voedingsmiddelen, cosmetica, kleding en veel meer. Maar wat is vegan nu precies? Wat is vegan? Veganisme is een levensstijl welke geen gebruikt maakt van vlees, eieren, melk en andere dierlijke producten. Veganisten (of vegans) maken ook geen gebruik van producten die op dieren getest zijn of waar dieren op een andere manier aan te pas zijn gekomen. Definitie Vegan De officiële definitie van de Vegan Society, wie in 1944 de term voor het eerst gebruikte is als volgt: “Veganisme is een manier van leven die ernaar streeft om, voor zover mogelijk en praktisch is, alle vormen van uitbuiting van, en wreedheid naar dieren voor voedsel, kleding of enig ander doel uit te sluiten.” (1) Veganisme betekent dus niet direct een leven op een hutje op de hei, zonder enige vorm van comfort. Als het niet praktisch uit te voeren is, zullen velen ervoor kiezen om het niet te doen. Zo zal het grootste gedeelte van de veganisten (de groep zonder eigen moestuin) gewoon groente en fruit uit de supermarkt kopen, ook al is er dierlijk mest gebruikt voor het groeien van de plantjes. We leven nu eenmaal in een niet-vegan wereldje. Waarom Veganisme? De motivatie om veganist te worden ligt bij iedereen anders. Uiteindelijk het voor de meesten een combinatie van onderstaande redenen zijn. Ethiek Hoewel het vermijden van dierlijk leed niet de enige beweegreden is, is voor de gemiddelde veganist wel de belangrijkste. Zij vinden dat dieren een recht hebben op een (vrij) leven en staan voor gelijkheid. Hierom vermijden zij niet alleen eten met dierlijke producten, maar ook entertainment waar dieren voor gebruikt zijn, cosmetica en kleding. Milieu Klimaatverandering is een wel bekend feit. En volgens een recentelijk UN rapport is wat we eten een van de belangrijkste manieren waarop we ontbossing, het broeikasgassen en een afname van biodiversiteit tegen kunnen gaan. Dit komt doordat er voor plantaardige eetpatronen gebruik wordt gemaakt van minder land. Daarnaast stoten planten, in tegenstelling tot dieren, geen broeikasgassen uit. (2) Gezondheid Verscheidene onderzoeken hebben aangetoond at een goed gebalanceerd, plantaardig dieet gezond is, en zelfs helpt met het voorkomen van obesitas, hart-en vaatziekten, diabetes en een hoge bloeddruk (3) De American Dietetics Association, de grootse organisatie voor voedingsprofessionalse zegt zelfs: “Goed gebalanceerde vegetarische dieten, inclusief vegan eetpatronen, zijn gezond en kunnen gezondheidsvoordelen bieden bij de preventie en behandeling van bepaalde ziekten. Goed geplande vegetarische diëten zijn geschikt voor personen tijdens alle fasen van de levenscyclus, inclusief zwangerschap, borstvoeding, peuters, kleuters, adolescentie, en voor atleten. (4) Wat Eten Veganisten? Alles wat niet van dieren gemaakt is, of waar dieren voor gebruikt zijn! Dit komt neer op het volgende lijstje. BonenNoten ZadenGroenteFruitGranen‘Vegan’ producten gemaakt van bovenstaand, zoals melk of yoghurt Dit betekent niet dat er geen ongezonde dingen gegeten worden – zo zijn oreo’s en chips gewoon gemaakt van plantjes en kunnen ze dit met een gerust hart naar binnen werken. Daarnaast zijn er in de doorsnee supermarkt vele plantaardige variaties te vinden op producten normaal gesproken van dieren gemaakt zijn. Denk hierbij aan plantaardige melk (soja, haver, amandel en meer!), yoghurt, kaas en ijs. Ook zijn er zat vleesvervangers te vinden. De doorsnee veganist zal dezelfde gerechten eten als een vleeseter, maar dan alles gemaakt van een plantaardige bron. Over het algemeen is een vegan leven dus goed te doen – de meeste dierlijke producten zijn immers makkelijk te vinden op verpakkingen. Maar helaas, niet alle ingrediënten zijn zo makkelijk te herkennen als ‘melk’ of ‘ei’. Aangezien dieren voor het maken van heel veel producten gebruikt worden, is er ook een lijst met wat meer onbekende dierlijke producten. Denk hierbij aan albumine (bloed), gelatine (botten), carmine (insecten) maar ook honing mag niet vergeten worden. Zo wordt er voor bier en wijn, twee producten die vaak gedacht worden vegan te zijn, gebruik gemaakt van dierlijke producten bij het filteren. Benieuwd over hoe dat proces precies in elkaar zit? Dit heb ik uitgebreid beschreven in de volgende artikelen: "Is Bier Vegan?" & "Is Wijn Vegan?" Op het begin even wat uitzoek werk dus. Dit is dan ook de reden dat velen ervoor kiezen om stapsgewijs over te gaan op een vegan leven. Zij zullen dan eerst vegetariër worden en vanuit daar langzaamaan dierlijke producten te schrappen. Het is natuurlijk geen race – het gaat erom dat het op de lange termijn uit te voeren is! Andere Aspecten Van Veganisme Het eetpatroon is niet het enige waar rekening mee gehouden moet worden. Het vegan bestaan vraagt namelijk dat er gekeken wordt naar de gehele manier van leven. In de praktijk komt dit neer op onderstaande aspecten. Medicatie Op het moment moet alle medicatie in Nederland eerst uitvoerig getest worden op dieren, voordat het gebruikt en verkocht mag worden. Echter kiezen de meeste veganisten ervoor om deze gewoon te gebruiken, ook al zijn ze niet vegan. Ziek zijn, of erger, is natuurlijk geen optie. Daarnaast wordt er in medicatie zelf ook dierlijke producten gebruikt. Denk hierbij aan capsules gemaakt van gelatine, of tabletjes van lactose. Gelukkig zijn er voor veel medicijnen ook een plantaardig alternatief waardoor het leed, ook al is het nog steeds getest op dieren, wel wordt geminimaliseerd. (5) Entertainment Veganisme betekent het zoveel als mogelijk vermijden van alles waar dieren voor gebruikt zijn. Dit betekent dat een vegan niet naar de dierentuin of Sea World zal gaan en ook geen paardrijd. De dieren worden immers gebruikt voor het vermaak van mensen en zijn buiten hun natuurlijk habitat. Kleding Ook kleding wordt gemaakt van dieren. Denk hierbij aan materialen zoals leer, wol, zijde of bont. De vraag bij kleding is vaak wel hoever je kunt gaan – voor schoenen kan er, hoewel ze gemaakt zijn van kunststof, ‘gewoon’ gebruikt zijn gemaakt van lijm gemaakt van dieren. Wanneer mogelijk, gaat er een voorkeur uit naar schoenen met een vegan label. Op deze manier weet een veganist zeker dat de dieren met rust gelaten zijn. Echter, dit is niet altijd mogelijk. Hierom wordt vaak de keuze gemaakt om op zijn minst het dierlijk materiaal (zoals wol in truien) te vermijden. Cosmetica Verzorgingsproducten kunnen niet vegan zijn op twee manieren. Zo kunnen de ingrediënten kunnen dieren bevatten, denk hierbij aan melk, honing of bijenwas, maar het kan ook getest zijn op dieren. Omdat dit laatste bij cosmetica, in tegenstelling tot medicatie, wel te vermijden is zullen veganisten geen producten kopen waarvoor dierproeven gedaan zijn. Hoewel dit de meest belangrijke categorieën zijn, worden dieren ook gebruikt in voedingssupplementen, parfum, schoonmaakmiddelen en meer. Aangezien dit veel uitzoek werk kan zijn, wordt het leven iets makkelijker gemaakt met labels die aangeven of een product vegan is of niet. Denk hierbij aan het V-label of het Vegan Label. Soorten veganisten Echter, met alleen de term ‘vegan’ ben je er nog niet. Er zijn namelijk binnen veganisme ook nog categorieën. De basis blijft hetzelfde, echter wordt er iets gevarieerd in de manier waarop er gegeten wordt. De belangrijkste vind je hieronder. Whole-foods Plant Based De naam zegt het al – bij dit eetpatroon ligt de focus op ongeraffineerd of minimaal geraffineerd plantaardig voedsel. Het is een vegan eetpatroon en sluit dus vlees, zuivel en eieren uit. Ook zal er geen witte bloem, suiker en olie gebruikt worden. Daarnaast ligt de nadruk ook op de kwaliteit van het voedsel – veel lokaal geproduceerd en biologisch dus. Raw Vegan Iemand die raw vegan eet, eet alleen rauwe plantaardige ingrediënten of producten die tot 40–48°C opgewarmd zijn. In dit eetpatroon zit dus bijvoorbeeld geen rijst, brood of aardappelen. Wat er wel gegeten wordt? Heel veel rauwe groente en fruit. Keto Dit eetpatroon verwacht je misschien niet binnen een vegan levensstijl. Immers, veel keto diëten zijn gebaseerd op heel veel vlees en andere dierlijke producten. Niet echt vegan dus. Echter, de basis van een keto dieet zijn voedingsmiddelen welke hoog in vet zijn. Plantaardige ingredienten binnen deze categorie zijn bijvoorbeeld avocado, hennepzaadjes (en andere zaden), noten, plantaardige melk en tempeh. Vegan Paleo (of Pagan) Ook bij het paleo dieet verwacht je misschien niet direct een veganist te vinden. Het doel binnen het Paleo dieet is namelijk te eten zoals iemand 2,5 miljoen jaar geleden deed – voornamelijk groente, fruit, noten, vis en vlees van dieren wie alleen gras gegeten hebben. Een Pegan dieet doet dit ook, maar dan zonder het vlees en vis. HCLF Aan de andere kant van het Keto dieet staat ‘High Carb, Low Fat’ – ofwel hoog in koolhydraten, laag in vetten. Iemand die dit eetpatroon volgt zal voornamelijk fruit en groente. Daarnaast past een beperkt aan noten, zaden en fruit wat hoog in vet is (zoals avocado of kokosnoot) ook binnen dit dieet. Junkfood vegan Aan de andere kant van bovenstaande diëten, welke toch wel gefocust zijn op zo gezond mogelijk eten, staat de Junkfood Vegan. Dit is de persoon die veganist is geworden alleen vanwege dierenwelzijn. Gezondheid maakt hen niet uit, waardoor zij dan ook alle ongezonde vegan snacks, ijs en snoep zullen eten. Een hele hoop om uit te kiezen & rekening mee te houden. Dit hoeft natuurlijk niet allemaal in één keer. Er zijn genoeg mensen die stapsgewijs over gaan op een veganistische manier van leven. Dit zorgt ervoor dat je niet te veel hooi op je vork neemt en het op lange termijn haalbaar is!

Share

Copy short link